Zdrowie psychiczne w dzisiejszych czasach, nie jest już tematem tabu. Coraz więcej osób korzysta z pomocy specjalistów i otwarcie o tym mówi.
Zachowanie równowagi psychicznej jest nie lada wyzwanie. Obecnie, w dobie pospiechu, stresu, pandemii, ciężkiej sytuacji na świecie zapominamy o samym sobie i zatracamy się w swoich codziennych obowiązkach nie przywiązując zbytniej uwagi do tego, co nas napędza, czyli naszego własnego komfortu psychicznego.
Zdrowie psychiczne w znaczący sposób wpływa na jakość życia każdego z nas. Jest podstawą do prawidłowego funkcjonowania. Nie wpływa tylko na nasze samopoczucie, na nasze emocje, ale ściśle wiąże się ze zdrowiem fizycznym.
Czym zatem jest zdrowie psychiczne?
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) „zdrowie psychiczne stan pełnego fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu, a nie tylko brak choroby lub niepełnosprawności.
Pojęcia te mogą być rozumiane różnie, są one uwarunkowane kulturowo oraz środowiskowo i każdy ma prawo do interpretowania ich na własny sposób”.
Zdrowie psychiczne w wieku dziecięcym i nastoletnim.
Świadomość rodziców w tej dziedzinie zdrowia jest coraz większa. Szacuje się, że już co piąte dziecko cierpi z powodu zaburzeń na tle psychicznym.
W wykryciu pierwszych nieprawidłowości największą rolę odgrywają opiekunowie, ponieważ to właśnie oni mają swoje dziecko pod stałą obserwacją.
Zaburzenia psychiczne mogą wystąpić niezależnie od wieku. Niepokojące objawy można już dostrzec u najmłodszych. Dla prawidłowego przebiegu rozwoju psychicznego dziecka ważny jest okres ciąży i kolejne 3 pierwsze lata dziecka.
W okresie ciąży, szczególnie istotny jest spokój wewnętrzny mamy, zalecane są spacery, pływanie, prawidłowe techniki oddychania, warto również zadbać o nawiązywanie bliskiej więzi- głaskanie brzucha mamy, mówienie do jeszcze nienarodzonego dziecka spokojnym głosem.
poradnia zdrowia psychicznego łódź
Wszelkie problemy związane z rozwojem dziecka mogą być dla rodzica znakiem ostrzegawczym – zaburzenia mowy, brak zainteresowania, późne opanowanie konkretnych umiejętności.
Wahania nastrojów, naprzemienny smutek i radość zdarzyły się każdemu z nas, są one spowodowane zmianami hormonalnymi w różnym wieku, jednak długotrwała huśtawka nastrojów również może być alarmem, który powinien rodziców zaniepokoić.
Wśród młodszych pacjentów należy podkreślić, że wszelkiego rodzaju dolegliwości na tle psychicznym mogą przekładać się na objawy fizyczne- bóle brzucha, głowy, nudności, brak apetytu, trudnościami z zasypianiem.
Najważniejsze komponenty zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży to:
• zdolność do doświadczania i wyrażania emocji, takich jak radość, smutek, gniew,
• pozytywna samoocena, szacunek do innych, głębokie poczucie bezpieczeństwa, zaufanie do siebie i świata,
• zdolność do funkcjonowania w rodzinie, grupie rówieśniczej, szkole i społeczności,
• zdolność do inicjowania i podtrzymywania głębszych relacji (przyjaźń, miłość) oraz uczenia się funkcjonowania w świecie w sposób produktywny.
Wszelkie nieprawidłowości związane ze zdrowiem psychicznym mogą objawiać się formą zaburzeń psychicznych, lecz także trudnościami w sferze funkcjonowania psychospołecznego.
Zdrowie psychiczne osób dorosłych.
Wśród osób dorosłych statystycznie co czwarty Polak cierpi z powodu zaburzeń psychicznych, co oznacza, że jest to około 8 milionów osób, z których co roku półtora miliona trafia do zakładów psychiatrycznych. Liczby te rosną z roku na rok, dlatego tak ważna jest profilaktyka i zachowana stała czujność. Każdy z nas odpowiedzialny jest za swoje własne życie, dlatego nie bagatelizujmy symptomów, które utrudniają nam codzienne życie. Zdrowie psychicznie nie oznacza braku chorób, może przejawiać się na wiele sposobów, między innymi na zaniżonym poczuciu własnej wartości, trudnościami z podjęciem prostych, codziennych decyzji, zaangażowaniem w życie społeczne- pracę, studia, związek, przyjaźnie jak również wszelkiego rodzaju chwiejnością emocjonalną, utrudnioną zdolnością do czerpania radości z życia.
Powszechnie znany jest fakt, że stres nie wpływa korzystnie na nasze zdrowie. Zaburza równowagę emocjonalną i psychiczną, lecz jest on nieunikniony w życiu.
Zatem co zrobić, aby zadbać o swój własny komfort psychiczny i wynagrodzić samemu sobie codzienne trudności, z którymi się zmagamy?
Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednią higienę snu i odpoczynek.
Zdrowy sen ma korzystny wpływ na kondycję zdrowia zarówno psychicznego jak i fizycznego, regenerację oraz rozwój. Pamiętajmy zatem, aby spać 7-9 godzin.
Zdrowe odżywianie również ma duże znaczenie. Wystarczająca siła, której dostarcza zbilansowana dieta skutecznie upora się z naszym zmęczeniem.
Codzienna aktywność fizyczna, ograniczone zażywanie alkoholu, unikanie palenia papierosów oraz substancji psychoaktywnych ma drogocenny wpływ na umysł i ciało.
Pielęgnowanie relacji międzyludzkich, to również kluczowy czynnik dla zdrowia psychicznego i fizycznego. Kontakty społeczne chronią przed samotnością i dają poczucie przynależności.
Jednym ze stanów, na który wyjątkowo są narażone osoby dorosłe czynne zawodowo jest stan jego wypalenia. Wypalenie zawodowe to problem, który dotyka coraz więcej osób. To stan, w którym wykonywana praca, z której człowiek czerpał dotychczas satysfakcję, staje się uciążliwa, nie sprawia przyjemności oraz powoduje wyczerpanie zarówno psychiczne jak i fizyczne. Jest to spowodowane reakcją organizmu na przewlekłe napięcie i zdenerwowanie, którego dostarcza praca zawodowa. Według słynnej badaczki Christiny Maslach zajmującej się tym problemem wypalenie zawodowe ma trzy wymiary:
-emocjonalny- wyczerpanie emocjonalne może objawiać się stałym napięciem i drażliwością, pesymizmem, zniechęceniem oraz obniżoną aktywnością w pracy,
-interpersonalny- wymiar interpersonalny charakteryzuje się dystansem i powierzchownością w kontaktach ze współpracownikami, mniejszą wrażliwością i empatią,
-poznawczy – obniżone poczucie własnych sukcesów i dokonań, niezadowolenie z własnej pracy, ciągłe poczucie bycia niewystarczająco dobrym, utrata wiary we własne możliwości, poczucia marnowania czasu.
Wypalenie zawodowe może dotknąć każdego, niezależnie od tego, jakie stanowisko zajmuje. Nie da się podać jednej konkretnej przyczyny, jednak zbyt wysokie oczekiwania wobec siebie na pewno nie są sprzymierzeńcem w radzeniu sobie z codziennymi obowiązkami pracy.
Psychiatra, psychoterapeuta czy psycholog?
Wybierając specjalistę warto zastanowić się jakie ma on uprawnienia oraz czym konkretnie się zajmuje.
PSYCHOLOG- to absolwent 5 letnich studiów magisterskich kierunku psychologia, zajmuje się poradami, konsultacjami oraz wydawaniem opinii. Sporządza diagnozy osobowości, funkcjonowania intelektualnego, samooceny, wypalenia zawodowego oraz radzenia sobie ze stresem.
Przeprowadza wywiad, testy psychometryczne oraz rozmowy. Psycholog dokonuje dogłębnej analizy i na jej podstawie podaje zalecenia i wskazówki pacjentowi, dzięki którym upora się ze swoimi trudnościami. Psycholog nie ma uprawień do wydawania recept i stosowania leczenia farmakologicznego.
PSYCHOTERAPEUTA posiada certyfikat ze szkolenia psychoterapeutycznego, odbył staż, superwizje oraz przeszedł terapię własną. Jego zadanie polega na przeprowadzeniu sesji, w trakcie których udzieli pomocy pacjentom z zaburzeniami osobowości, nerwicami czy uzależnieniami. Psychoterapeuta może wydawać opinie na prośbę pacjenta, lecz nie ma on obowiązku prowadzenia dokumentacji z prywatnej terapii, nie stosuje on również leczenia farmakologicznego.
PSYCHIATRA- to absolwent kierunku medycznego ze specjalizacją z psychiatrii. Ma uprawnienia do wspomaganie leczenia środkami farmakologicznymi, wydaje orzeczenia, zaświadczenia i prowadzi dokumentację medyczną. Lekarz psychiatra może poprosić pacjenta o wykonanie prostych zadań podczas konsultacji.
Zasadne jest bliższe przyglądanie się swoim emocjom, stan zdrowia i jego odporność nie jest nam dana raz na zawsze, dlatego stała obserwacja i kontrolowanie tego, co dzieje się w organizmie, a także stała profilaktyka to podstawa dla utrzymania prawidłowej kondycji zarówno psychicznej.
witryny internetowej ma wyłącznie charakter informacyjny i w związku z tym nie może być uważana za poradę lekarską, ani za środek zastępujący taką poradę.